Gebruikte inputkaarten
Voor het kwantificeren van de ecosysteemdiensten hebben we een aantal inputgegevens nodig. Deze gegevens zijn terug te vinden op publiek beschikbare kaarten. Al deze kaarten zijn ook terug te vinden op de website van de Natuurwaardeverkenner wanneer het scenario wordt ingetekend. Je kan dan kiezen welke kaart je als achtergrond wenst van de tekentool.
Voor het kwantificeren van de ecosysteemdiensten hebben we een aantal inputgegevens nodig. Deze gegevens zijn terug te vinden op publiek beschikbare kaarten. Al deze kaarten zijn ook terug te vinden op de website van de Natuurwaardeverkenner wanneer het scenario wordt ingetekend. Je kan dan kiezen welke kaart je als achtergrond wenst van de tekentool.
Landgebruik​
Om het landgebruik binnen een scenario te bepalen wordt gebruik gemaakt van de landgebuikskaart Vlaanderen 2019. Deze kaart wordt 3-jaarlijks geupdated.
De methodologie die hiervoor werd uitgewerkt maakt optimaal gebruik van de grote hoeveelheid aan ruimtelijke (GIS) data die momenteel beschikbaar is voor Vlaanderen. In onderstaande tabel geven we de gebruikte basisbestanden weer. De officiële landgrbuikskaart wordt uitgebreid om optimaal groen-blauwe maatregelen weer te geven en ecosysteemdiensten te kunnen berekenen.
Tabel: Basisbestanden gebruikt voor het samenstellen van de landggebruikskaart
Recreatie​
Score voor reliëf​
Gebieden zijn aantrekkelijker als er wat reliëf in te zien is. Op deze kaart is een opslagscore gegeven aan elke cel waar volgens de landschapskenmerkenkaart van het Agentschap Onroerend erfgoed een positief reliëf te vinden is. Deze kaart is een sterke vereenvoudiging van het reliëf.
Tabel: Opslagfactoren voor reliëf
| Aandeel zone met reliëf | opslagfactor |
|---|---|
| +30% | 0,50 |
| 20-30% | 0,38 |
| 10-20% | 0,25 |
| 1-10% | 0,13 |
| 0-0,1% | 0 |
Bron: geïnspireerd op het Spaanse beoordelingssysteem voor landschappen (CPSS, 2005)
Score voor cultuur-historische waarde​
Gebieden zijn aantrekkelijker indien er cultuurhistorisch erfgoed in aanwezig is, en dit effect is groter als het om meer of grotere objecten gaat. Deze kaart geeft de opslagfactor weer voor de aanwezigheid van cultuurhistorisch erfgoed zoals aangeduid op de kaart met erfgoedwaarden (beschermde landschappen, stads en dorpsgezichten, monumenten) (Agentschap onroerend erfgoed, AGIV). Voor Brussel was er geen vergelijkbare kaart.
Tabel: Opslagfactoren voor erfgoedwaarden
| Aandeel zone met historische erfgoedwaarden | opslagfactor |
|---|---|
| +30% | 0,50 |
| 20-30% | 0,38 |
| 10-20% | 0,25 |
| 1-10% | 0,13 |
| 0-0,1% | 0 |
Bron: geïnspireerd op het Spaanse beoordelingssysteem voor landschappen (CPSS, 2005)
Score voor horizonvervuiling​
Open groene ruimte wordt als minder aantrekkelijk beschouwd indien er in de onmiddellijke omgeving horizonvervuiling is de vorm van hoogspanningsleidingen en windmolens. Om deze afslagfactor te berekenen werd gekeken naar de aanwezigheid van windmolens en hoogspanningsleidingen binnen 2,5km van een cel. Er werd ook rekening gehouden met hooggroen in de buurt dat er voor zorgt dat verder gelegen verstoring uit het zicht wordt onttrokken
Tabel: Score voor horizonvervuiling
| Afstand windmolen | 0-1% hooggroen | 1-10% hooggroen | 10-25% hooggroen |
|---|---|---|---|
| 0,5 km | -0,25 | -0,25 | - |
| 0,5-1km | -0,125 | -0,125 | - |
| 1-2,5 km | -0,06 | -0,06 | - |
| Afstand hoogspanningsleiding 380kV | 0-1% hooggroen | 1-10% hooggroen | 10-25% hooggroen |
|---|---|---|---|
| 0,5 km | -0,25 | -0,25 | -0,125 |
| 0,5-1km | -0,125 | -0,125 | - |
| 1-2,5 km | -0,06 | -0,06 | - |
Bron: De opbouw en gewichten zijn vereenvoudigd overgenomen van op het Nederlandse belevingsGIS-2 (Crommentuijn, 2007).
Score voor geluidsniveau​
Open groene ruimte wordt als minder aantrekkelijk ervaren als er geluidsoverlast is. We passen dit toe voor de cellen die volgens de geluidskaart binnen de contouren met een geluidsniveau van 55 dB of meer vallen. In de praktijk zijn dit voornamelijk gebieden die grenzen aan drukke wegen zoals autostrades en spoorwegen. We gebruiken hiervoor de geluidskaaten voor Vlaanderen.
Indien er geluidsoverlast is volgens de geluidskaarten dan krijgt de cel op deze kaart een score -0,25. Deze score is gebaseerd op een Vlaamse enquête rond keuze gebied voor recreatie (De Valck et al. 2017).
Score voor padendensiteit​
We beoordelen de toegankelijkheid van een gebied voor recreatie op basis van de aanwezigheid en densiteit van wegen en paden. Een gebied met meer paden krijgt een hogere score. Dit weerspiegelt ten eerste dat een gebied (in verhouding tot zijn omvang) meer mogelijkheden en kansen geeft voor langere routes, meer variatie, en meer kans voor verschillende types activiteiten. Paden die deel uitmaken van een bewegwijzerde route en die dichterbij een cel gelegen zijn (nabij pad) krijgen een hoger gewicht. Op deze wijze kunnen voor groter gebieden (+ 50 ha) de scores tussen cellen van eenzelfde gebied verschillen, en krijgen delen met relatief meer pad en/of meer routes een hogere score. Voor meer uitleg over de toewijzing verwijzen we naar De Nocker et al. 2016.
De verschillende gebieden worden vervolgens ingedeeld in 5 gelijke klassen volgens hun score op padendensiteit, en krijgen onderstaande scores. Gebieden zonder pad krijgen een 0-score. Militaire domeinen krijgen eveneens een 0-score.
Tabel: Score voor padendensiteit
| Groep | Indicator (m/ha) | score |
|---|---|---|
| 5 | hoogste kwintiel | 0,5 |
| 4 | 4e kwintiel | 0,4 |
| 3 | Middelste | 0,3 |
| 2 | 2e kwintiel | 0,2 |
| 1 | laagste kwintiel | 0,1 |
| Ontoegankelijk | 0 | 0 |
Andere benodigde gegevens​
Concentratiekaart PM10​
Op de kaart zie je de gemiddelde PM10-concentraties per jaar. Het wordt uitgedrukt in microgram per kubieke meter (µg/m³). De Europese jaargrenswaarden voor PM10 bedraagt 40 µg/m³. WHO heeft een gezondheidskundige advieswaarde voor PM10jaargemiddelde blootstelling van 20 µg/m³.
De kaart is gebaseerd op interpolatie van de resultaten van de meetstations in Vlaanderen en de omliggende regio's, aangevuld met een hogeresolutiemodellering. Hoe de kaarten tot stand komen wordt uitgelegd op de webpagina's van de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu, IRCEL.
Deze kaart wordt gebruikt bij de dienst "luchtkwaliteit"
Concentratiekaart PM2,5​
Op de kaart zie je de gemiddelde PM2,5-concentraties per jaar. Het wordt uitgedrukt in microgram per kubieke meter (µg/m³). De huidige Europese jaargrenswaarde voor PM2,5bedraagt 25 µg/m³. In het voorstel voor de nieuwe richtlijn van de Europese commissie wordt dit verlaagd naar 10 µg/m³ in 2030. De WGO-jaaradvieswaarde voor PM2,5 is 5 µg/m³.
De kaart is gebaseerd op interpolatie van de resultaten van de meetstations in Vlaanderen en de omliggende regio's, aangevuld met een hogeresolutiemodellering. Hoe de kaarten tot stand komen wordt uitgelegd op de webpagina's van de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu, IRCEL.
Deze kaart wordt gebruikt bij de dienst "luchtkwaliteit"
Street canyon kaart​
De kaart toont de locaties van "street canyons", i.e. smalle straten met hoge, gesloten bebouwing aan beide zijden van de weg. In een typische canyon zijn de gebouwen aaneensluitend en is de hoogte van de gebouwen minstens even groot als de afstand tot de gebouwen aan de andere zijde van de canyon. Doordat verkeersemissies in deze straten niet goed kunnen wegwaaien, is de luchtkwaliteit er sterk negatief beïnvloedt. De kaart werd aangemaakt op basis van de RIO-IFDM-OSPM modelketen voor luchtkwaliteit, welke onderliggend gebruik maakt van gebouweninformatie uit het 3D GRB en de wegendataset van MOB Vlaanderen.
Deze kaart wordt gebruikt bij de dienst "luchtkwaliteit in canyons"
Inwonerskaart​
Deze kaart toont het aantal inwoners in een cel van 100m². Dit geeft vrij kleine cijfers. De kaart is een interpolatie van een grotere resolutie (ha) waarvan elke cel binnen die grotere cel een gelijk aantal inwoners krijgt, zonder rekening te houden met aanwezigheid van bijv. appartementsgebouwen e.d.
Deze kaart wordt bij verschillende diensten gebruikt die deels afhankelijk zijn van het aantal inwoners die er baat bij hebben.
Gemiddelde regenval​
De kaart geeft de gemiddelde jaarlijkse neerslagwaarden (periode 1978-2018) per zone in België berekend op basis van neerslaggegevens uit climate data store (https://cds.climate.copernicus.eu). Ze wordt gebruikt in de diensten "vasthouden van water".