Skip to main content

Biologische waarde

Beschrijving​

Oorspronkelijk bood de Natuurwaardeverkenner enkel een waardering voor de levering van ecosysteemdiensten door alternatieve inrichtingen van gebieden. In de aanbevelingen van de tool werd aangegeven om naast de in de tool berekende waarden ook de biologische en relationele waarden te leggen om een volledig beeld van de waarden die open ruimte voortbrengt te hebben.

De vraag om de biologische waarde toch in de tool op te nemen kwam snel omdat

  • Een verbetering van de biologische kwaliteit (bijv. herstel van een niet goed functionerend ecosysteem, biodiversiteitstoename) dikwijls kwalitatief wordt omschreven.
  • De verbetering meestal niet tot uiting komt in de waardering van de ecosysteemdiensten als er binnen eenzelfde landgebruiksklasse wordt gebleven.

We baseren ons voor de methode van de biologische waarde op de waardering van de Biologische Waarderingskaart (Vriens 2011). De Biologische Waarderingskaart (BWK) brengt de natuur van heel Vlaanderen en Brussel in beeld. Ze geeft aan waarmee de bodem bedekt is op een bepaalde plaats (bv. bebouwing, grasland, bos, ... ), welke vegetatie je er vindt (bv. natte heide, elzenbroekbos, ... ) en welke kleine landschapselementen er voorkomen (bv. hagen, bomenrijen, drinkpoelen voor vee, ...). De kaart duidt ook aan hoe biologisch waardevol een bepaalde zone is.

Kwalitatieve waardering​

Om de kaarten beter interpreteerbaar te maken voor het beleid werd een biologische evaluatie doorgevoerd. Aan elke karteringseenheid werd een onderbouwde en vaste waardering toegekend gebaseerd op 4 criteria:

  • Zeldzaamheid is een algemeen gebruikt criterium voor het waarderen van soorten en biotopen. Het geeft aan hoe vaak een soort of biotoop voorkomt binnen een bepaald gebied. In dit geval gaat het over de oppervlakte binnen het totale grondgebied van Vlaanderen en Brussel.
  • Biologische kwaliteit houdt rekening met de soortendiversiteit (planten en dieren) die de biotoop kan bevatten bij een goede ontwikkeling, de eventuele aanwezigheid van minder algemene soorten en de refugiumfunctie voor bedreigde soorten.
  • Kwetsbaarheid heeft betrekking op de mate waarin een biotoop gevoelig is voor veranderende milieuomstandigheden (ten gevolge van bv. vervuiling, eutrofiëring, verdroging, vernatting, vertrappeling, ...).
  • Vervangbaarheid geeft aan in hoeverre de biotoop op een andere plaats opnieuw gecreëerd kan worden, rekening houdend met de tijd nodig voor het bereiken van een ecologisch evenwicht en een goede kwaliteit.

De globale vaste waardering bestaat uit volgende klassen

  • Zeer waardevol
  • Complex van waarde volle en zeer waardevolle elementen
  • Waardevol
  • Complex van minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle elementen
  • Complex van minder waardevolle en zeer waardevolle elementen
  • Complex van minder waardevolle en waardevolle elementen
  • Minder waardevol

In de Natuurwaardeverkenner gebruiken we de globale waardering en de achterliggende waardering van de 4 criteria rechtstreeks van de BWK (geupdate versie) voor de huidige situatie.

Om een verandering in deze waarden te kunnen inschatten bij een landgebruiksverandering hebben we eerst en vooral alle karteringseenheden van de BWK bij een maatregel (landgebruik) binnen de Natuurwaardeverkenner ingedeeld. Op basis van de karteringseenheden binnen een bepaalde maatregel en de waardering van deze karteringseenheden werd op basis van een expert inschatting de kwaliteit van de geplande maatregel ingeschat voor de 4 criteria en daarop gebaseerd de globale waardering gemaakt.

Kwantitatieve en monetaire waardering zijn niet mogelijk.

Uitgangspunten​

  • Bij natuurherstelmaatregelen zal de meest waardevolle vorm van een landgebruikstype worden beoogd.
  • BWK is actueel voor het bestudeerde gebied. Dit is niet noodzakelijk het geval omdat de BWK jaarlijks slechts voor een aantal gebieden wordt geüpdatet omwille van de middelen die een kartering en monitoring vraagt. We raden aan om gegevens, waarvan het terreinbezoek minder recent uitgevoerd is, te vergelijken met recente orthofoto's om na te gaan of eventuele wijzigingen waarschijnlijk zijn.
  • Er wordt momenteel geen rekening gehouden met de waarde voor fauna.
  • Via de waardering in de BWK worden geen potenties of landschappelijke relaties weergegeven. De waardering stemt overeen met de biologische waarde van iedere biotoop afzonderlijk in de actuele toestand en op perceelsniveau. Het houdt dus geen rekening met de landschappelijke context.

Vertaling naar indicator​

Als indicator in het dashboard gebruiken we de toename/afname van waardevol tot zeer waardevolle biotopen binnen het studiegebied gebaseerd op de globale waardering.