De webtool: een levend instrument

Deze handleiding is een actualisatie van de gedrukte handleiding van 2013. Het geeft een stand van zaken van de laatste inzichten op vlak van kwantificatie en waardering van ecosysteemdiensten in Vlaanderen. De belangrijkste wijzigingen kunnen op de homepage van de natuurwaardeverkenner teruggevonden worden in het versiebeheerdocument.

Verfijning van methodes en uitbreiding van diensten

Op basis van een review door experten in Vlaanderen werden kleine aanpassingen doorgevoerd aan de reeds bestaande methoden. Deze review kan teruggevonden worden bij de achtergronddocumenten bij varia "reviewdocument 2014". Ook nieuwe inzichten voortvloeiend uit het onderzoeksproject ‘ECOPLAN' (Vrebos D. et al. 2020) werden opgenomen in de handleiding en webtool.

Daarnaast is een bijkomende handleiding gemaakt voor de ecosysteemdiensten geleverd door groenmaatregelen in een stedelijke omgeving. Dit was noodzakelijk omdat de informatie rond de effecten van groenmaatregelen verschillend is van deze van grote eenheden natuur of landbouw. Vaak spelen ook andere ecosysteemdiensten een belangrijke rol bijv. beperken van hitte-stress.

Vanuit de gebruikers kwam de vraag om naast ecosysteemdiensten, die vanuit een anthropocentrische invalshoek vetrekt, ook de biologische waarde van veranderingen op één of andere manier mee te nemen in de tool. Op basis van de waardering achter de Biologische Waarderingskaart werd samen met INBO en input van ANB en Natuurpunt een score ontwikkeld die ook deze waarde in kaart brengt.

Bijkomende ecosysteemdiensten worden toegevoegd aan de tool zodra informatie beschikbaar komt.

Verbeterde functionaliteiten

Door gesprekken met gebruikers en opmerkingen die gegeven worden tijdens het demonstreren van de tool op workshops, leren we welke functionaliteiten het gebruik van de Natuurwaardeverkenner kunnen vergemakkelijken.

Sinds april 2018 moet de gebruiker niet meer zelf de benodigde gegevens verzamelen om de tool te kunnen invullen. De gebruiker moet enkel zijn studiegebied en de te nemen maatregelen intekenen op kaart. De tool vraagt dan aan de hand van beschikbare achtergrondkaarten de benodigde inputgegevens op en vult deze automatisch in. Deze gegevens blijven steeds aanpasbaar door de gebruiker als deze over recentere of meer gedetailleerdere data beschikt. Sinds oktober 2020 kan de gebruiker er ook voor kiezen om een gebied en de bijhorende maatregelen als shapefile op te laden in de tool. Sinds 2021 zijn deze functionaliteiten niet alleen beschikbaar voor Vlaamse gebruikers, maar ook voor Waalse gebruikers.

De gebruiker kan de resultaten ook exporteren naar excel. Naast de resultaten worden per dienst de inputdata en gebruikte kengetallen weergegeven. Er wordt ook gelinkt naar een voorbeeld in deze handleiding zodat de gebruiker duidelijk de berekeningswijze kan nagaan.

Deze handleiding bestaat enerzijds uit een korte praktische handleiding over het gebruik van de tool en een uitgebreide verduidelijking van de gebruikte methoden en cijfers voor de kwantificering en monetarisering van de ecosysteemdiensten. Binnenkort verschijnt er ook een instructievideo die de gebruiker wegwijs maakt in het gebruik van de tool. Indien gewenst worden er ook korte opleidingen gegeven.

Betrokkenheid van gebruikers

De betrokkenheid van gebruikers is een cruciaal onderdeel en de drijvende factor achter deze wijzigingen. Op basis van feedback op een eindgebruikers-enquête, van de stuurgroep en informele contacten met gebruikers werden de belangrijkste verbeterpunten opgelijst en aangepakt. Het is onze ambitie om deze handleiding en de tool verder te blijven ontwikkelen en op regelmatige basis te actualiseren met de huidige kennis op vlak van kwantificering en waardering. De tool kan dus beschouwd worden als een "levend" mechanisme dat gebruikt kan worden samen met of geïntegreerd in beslissingstools. We raden dan ook sterk aan steeds de website van de natuurwaardeverkenner te raadplegen voor de laatste versie van de handleiding.

Ook u als lezer, expert of gebruiker kan hieraan bijdragen door informatie/suggesties te geven over

• uw goede of slechte ervaringen met de handleiding/Natuurwaardeverkenner;
• bronnen van informatie om de bestaande berekeningsmethodes te verbeteren;
• hoe we de gebruiksvriendelijkheid van de tool verder kunnen verbeteren;
• methodes om bijkomende ecosysteemdiensten te waarderen.

U kunt dit doen via de linkedinpagina van de natuurwaardeverkenner of door een mail te sturen naar de adressen op de contactpagina.