Welke ecosysteemdiensten?
Om aan te geven welke ecosysteemdiensten wel of niet aan bod komen, baseren we ons op de laatst beschikbare internationale oplijsting van ecosysteemdiensten (CICES 5.1. 2017). CICES is een voorstel voor een internationale classificatie van ecosysteemdiensten, ontwikkeld voor de statistische afdeling van de United Nations (UNSD) en het Europese Milieu Agentschap (meer info op www.cices.eu). Deze classificatie is nog in ontwikkeling en kan nog wel wijzigen de komende jaren. We baseren ons op de laatste beschikbare versie (5.1) eind 2017 en hebben deze indeling wat vereenvoudigd voor deze handleiding.
Ook hebben we deze indeling wat aangepast aan de inzichten bekomen binnen de Regionale assessments van IPBES (2018-2019-waarbij mijn eerder spreekt van "Nature's contributions to people" dan "ecosystem services" en een licht andere indeling gebruikt inzake waarden van een ecosysteem (https://ipbes.net/contrasting-approaches-values-valuation).
Tabel: overzicht ecosysteemdiensten en beschikbaarheid waarderingsmethoden in de handleiding en tool
Focus van de waarde | Type waarde | Waarde | Ecosysteemdienst | Kwa lita tief | Kwan tita tief | Mo ne tair |
Natuur | niet anthropocentrisch | Biologische waarde | X | |||
Natuurvoordelen of ecosysteemdiensten | Anthropocentrisch / Instrumenteel Producerende diensten | Voedselproductie | Landbouwgewassen | X | X | X |
Vee- en melkproducten | X | X | X | |||
Wild | ||||||
Niet gecultiveerde planten, paddenstoelen en schimmels | ||||||
Vis en planten uit zoetwater | ||||||
Zeedieren (bijv. vis, schaaldieren), –planten en algen | ||||||
In-situ aquacultuur | ||||||
Watervoorziening | Oppervlakte-/grondwater | |||||
Materialen | Hout | X | X | X | ||
Geteelde plantaardige materialen (bijv. vlas) | X | X | X | |||
Andere plantaardige materialen (bijv. Riet) | ||||||
Dierlijke materialen (bijv. pels) | ||||||
Genetisch materiaal van planten, dieren en andere organismen. | ||||||
Energie | Houtige gewassen | X | X | X | ||
Landbouwgewassen | ||||||
Reststromen uit beheer natuur en landschappen | ||||||
Anthropocentrisch / Instrumenteel Regulerende diensten | verminderen van afval, toxische stoffen en andere hinder | Bioremediatie van de bodem | ||||
Verbetering luchtkwaliteit door afvang van fijn stof | X | X | X | |||
Waterzuivering door nutriëntenverwijdering | X | X | X | |||
Verminderen geluidshinder | X | X | X | |||
Verminderen visuele hinder en geurhinder | ||||||
reguleren van water- en landstromen | Waterinfiltratie/ grondwateraanvulling | X | X | X | ||
Bescherming tegen overstromingen bij hevige regenval (waterretentie) | X | X | X | |||
Bescherming tegen overstromingen vanuit de rivier en de zee | ||||||
Bescherming tegen wind-en watererosie | X | X | ||||
Reguleren van de fysische, chemische en biologische omgeving | ||||||
Mondiale klimaatregulatie (C-opslag in de bodem) | X | X | X | |||
Mondiale klimaatregulatie (C-opslag in biomassa) | X | X | X | |||
Regionale en lokale klimaatregulatie | ||||||
Bestuiving en zaadverspreiding | X | X | X | |||
Kraamkamers | ||||||
Bescherming tegen wind en vuur | ||||||
Natuurlijke plaag- en ziektebestrijding (incl. invasieve soorten en nature-born ziektes) | ||||||
Groene ruimte voor recreatie, beleving en inspiratie | Beleving van recreanten en toeristen | ? | X | X | ||
Beleving van omwonenden | ? | X | X | |||
Inspiratie voor kunst | ||||||
Groene ruimte voor informatie en kennis | Educatie | |||||
Onderzoek | ||||||
totale belevings- en overdrachtswaarde gewaardeerd met uitgedrukte voorkeuren | X | X | ||||
Goede levenskwaliteit | Anthropocentrisch: Relationele waarde | Culturele identiteit, sense of place, manier van leven | ||||
Fysische en mentale gezondheidseffecten van contact met groene ruimte | X | X | X | |||
Sociale cohesie |
Bron: CICES V5.1, 2017 ( international classification of ecosystem services) en IPBES 2019 en combinatie, eigen vertaling en vereenvoudiging VITO.